İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ YÖNERGESİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel Esaslar

Amaç 

MADDE 1 – (1) Bu yönergenin amacı; İstanbul Teknik Üniversitesindeki tüm programlarda eğitim almaya hak kazanan engelli öğrencilerin, öğrenim dönemlerinde karşılaşabilecekleri erişilebilirlik sorunlarının çözümleri için gerekli tedbirleri almak ve bu yönde çalışmalar yapmak üzere oluşturulan İstanbul Teknik Üniversitesi Engelli Öğrenci Biriminin çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir. 

Kapsam 

MADDE 2 – (1) Bu yönerge İstanbul Teknik Üniversitesi bünyesinde kurulan; Eğitim ve Öğretimden sorumlu Rektör Yardımcısının denetim ve başkanlığında faaliyetlerini sürdüren Engelli Öğrenci Biriminin çalışma usul ve esaslarını kapsar. 

Dayanak 

MADDE 3 – (1) Bu Yönerge, 01/07/2005 tarih ve 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun’un 15’inci maddesi uyarınca hazırlanan, Yükseköğretim Kurumları Engelliler Danışma ve Koordinasyon Yönetmeliğinin 11’inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. 

Tanımlar 

MADDE 4 – (1) Bu yönergede geçen, 

  • a)  Birim: İstanbul Teknik Üniversitesi Engelli Öğrenci Birimini,
  • b)  Engelli Öğrenci: Doğuştan veya sonradan; bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılamada güçlükleri olan, topluma diğer bireyler ile birlikte eşit koşullarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan tutum ve çevre koşullarından etkilenen, eğitim-öğretim süreci boyunca danışmanlık ve destek hizmetlerine gereksinim duyan öğrenciyi,
  • c)  İstanbul Teknik Üniversitesi Yükseköğretim Birimleri: İstanbul Teknik Üniversitesine bağlı fakülte, enstitü, yüksekokul ve müdürlüklerin tamamını,
  • d)  Birim Koordinatörü: İstanbul Teknik Üniversitesi Engelli Öğrenci Birimi Koordinatörünü,
  • e)  Akademik Danışman: Engelli Öğrenci Biriminde görev alan öğretim üyelerini,
  • f)  Psikolojik Danışman: Engelli Öğrenci Biriminde görev alan, Rehberlik ve Psikolojik Danışma hizmetini gerçekleştiren psikolog ve uzmanları,
  • g)  Engellilik konusunda çalışılacak farklı disiplinlerden uzmanlar: Yükseköğretim programlarında eğitim alan engelli öğrencilerin, eğitim ve sosyal hayata katılımı yönünde oluşabilecek davranışsal, duygusal ve medikal güçlüklerin çözümüne yönelik çalışmalarda iş birliği sağlanacak uzmanları,
  • h)  Rektör: İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörünü,
  • i)  Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesini,
  • j)  Senato: İstanbul Teknik Üniversitesi Senatosunu ifade eder.

Genel Esaslar 

MADDE 5 – (1) Bu yönerge kapsamında belirlenen hizmetlerin yerine getirilmesinde aşağıda belirtilen esaslara uyulur: 

  • a)  Engelli öğrencilerin engel durumları ve gereksinimleri dikkate alınarak, bütünleştirilmiş ortamlarda, tüm öğrencilerle birlikte, eşit ve erişilebilir koşullarda eğitim alabilme imkânı sağlanması yönünde çalışma ve düzenlemeler yapılır.
  • b)  Engelli öğrencilere yönelik alınacak kararlarda ve verilecek hizmetlerde engelli öğrencilerin, engelli öğrenci ailelerinin, engelli haklarına ilişkin çalışmalar yapan Sivil Toplum Kuruluşlarının, Üniversite içi çeşitli disiplinlerden akademisyenlerin ve farklı Üniversitelerin görüşleri alınır, deneyimleri değerlendirilir, gerektiğinde iş birliği sağlanabilir.
  • c)  İstanbul Teknik Üniversitesine bağlı tüm birimlerin engelli öğrencilere yönelik olarak yapacakları her türlü düzenleme ve hizmet, Engelli Öğrenci Biriminin koordinasyonu ve danışmanlığında yürütülür. 

İKİNCİ BÖLÜM

Engelli Öğrenci Birimi İşleyişi, Yapılanması ve Çalışma Esasları

Engelli Öğrenci Biriminin İşleyişi 

MADDE 6 – (1) İstanbul Teknik Üniversitesi Engelli Öğrenci Birimi yönetimi, İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü tarafından belirlenen eğitim öğretim işlerinden sorumlu Rektör Yardımcısı başkanlığında ve sorumluluğunda, Engelli Öğrenci Birim Koordinatörü, en az bir akademik danışman, en az bir psikolojik danışman ve üniversite bünyesinde görevlendirilmeleri durumunda engellilik konusunda farklı disiplinlerden uzmanlardan (sosyolog, sosyal hizmet uzmanları, özel eğitim uzmanları, tıbbi anabilim dallarında görev yapan uzmanlar) oluşur. Alınacak kararlar ve düzenlenecek uyarlamalarda etkin rol alabilmeleri amaçlanarak Üniversite öğrenci temsilcisi ve engelli öğrenci temsilcisi de görüşlerine başvurulmak üzere toplantılara davet edilebilir. Gerektiğinde farklı disiplinlerde çalışmalar yapan akademisyenler de görüş alış verişi ve destek amacı ile toplantılara dâhil edilir. 

(2) Birim, çalışmalarında doğrudan Rektörlüğe bağlıdır. Birim çalışmacıları 3 üç yıl süreyle İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü tarafından görevlendirilir, görev süreleri sona eren üyeler tekrar görevlendirilebilir. 

Engelli Öğrenci Birimi Koordinatörü 

MADDE 7 – (1) İstanbul Teknik Üniversitesi Engelli Öğrenci Biriminde alınacak kararların uygulanması, yapılan çalışmaların denetlenmesi, engelli öğrencilere yönelik uyarlamaların gerçekleştirilmesi ve gereksinimlerin karşılanması için Daire Başkanlıkları, Fakülte Dekanlıkları, Enstitü ve Yüksekokul Müdürlüklerinde görevli personeller ile iş birliği içerisinde çalışmalar yapılmasını ve işleyişin eş güdüm içerisinde yürütülmesini koordine eder. 

Akademik Danışman 

MADDE 8 – (1) Üniversitenin yükseköğretim programlarında öğrenimini sürdüren öğrencilerin gereksinim duyduğu uyarlamaların öğretim üyelerine aktarımını sağlar, öğrencinin gereksinimleri doğrultusunda düzenlenecek uyarlamalarda dikkat edilecek akademik koşulların sağlanması için Engelli Öğrenci Birim Koordinatörlüğü ile çalışmalar gerçekleştirir, öğretim üyeleri ve engelli öğrencilere danışmanlık yapar. 

Psikolojik Danışman 

MADDE 9 – (1) Üniversitenin yükseköğretim programlarında öğrenimini sürdüren engelli öğrencilerin eğitim ve sosyal hayata katılımı yönünde oluşabilecek davranışsal ve duygusal güçlüklerin çözümüne yönelik öğrenciyle görüşmeler sağlar, Engelli Öğrenci Birim Koordinatörlüğünün faaliyet alanlarındaki sosyal sorumluluk projeleri ve farkındalık çalışmaları ve benzeri alanlarda çalışmalara danışman ve uygulayıcı olarak destek sunar. 

Engellilik Konusunda Çalışılacak Farklı Disiplinlerden Uzmanlar 

MADDE 10 – (1) Üniversitenin yükseköğretim programlarında öğrenimini sürdüren engelli öğrencilerin eğitim ve sosyal hayata katılımı yönünde oluşabilecek davranışsal, duygusal, teknolojik ve medikal benzeri alanlardaki güçlüklerin çözümüne yönelik öğrenciyle görüşmeler sağlar. Engelli Öğrenci Birim Koordinatörlüğünün faaliyet alanlarında yürütülen çalışmalara uzmanlık disiplini çerçevesinde danışmanlık sunar. Sosyal sorumluluk projeleri, farkındalık çalışmaları ve benzeri alanlarda gerçekleştirilecek etkinliklere düzenleyici ve danışman olarak destek verebilir. 

Engelli Öğrenci Biriminin Görevleri 

MADDE 11 – (1) İstanbul Teknik Üniversitesi Engelli Öğrenci Biriminin görevleri şunlardır: 

  • a)  Üniversitenin yükseköğretim programlarında eğitim almaya hak kazanan engelli öğrencilerin bilgilerini Öğrenci İşleri Daire Başkanlığından temin etmek, kaydı yapılan engelli öğrencilerin öğrenimlerini sürdürdükleri sırada eğitim, öğretim, burs, idari, fiziksel, barınma, sosyal ve benzeri alanlarla ilgili ihtiyaçlarını belirlemek ve bu ihtiyaçların karşılanabilmesi için önlemler almak, sorunları tespit etmek, çözüm önerileri sunmak, gerekli düzenlemeleri Üniversitede bulunan diğer birimler ve Daire Başkanlıkları ile eş güdüm içerisinde yapmak,
  • b)  Engelli öğrencilerin akademik, fiziksel ve sosyal yaşamlarını engellemeyecek biçimde öğretim programlarını düzenlemek için engelli öğrencinin devam ettiği eğitim ortamının uygunlaştırılması, engellilere yönelik araç gereç temini, özel ders materyallerinin hazırlanması, uygun eğitim, araştırma ve barınma ortamlarının düzenlenmesi konularında çalışmalar yapmak,
  • c)  Yükseköğretim düzeyindeki öğrenci ve öğretim elemanlarına yönelik, engelliliğe ilişkin yayın faaliyetlerinde bulunmak, öğretim elemanlarına engel ve engelliyi tanımlamak, karşılaşılan sorunları ve yapılması gereken düzenlemeleri içeren dokümanlar hazırlamak, bilinç düzeyini arttırmak, ilgililere danışmanlık hizmeti vermek ve gereken durumlarda Üniversite personellerine hizmet içi eğitim sağlamak,
  • d)  Birimin çalışma programını hazırlamak, yürütmek, yıllık bütçe tasarısı ve yıllık faaliyet raporunu hazırlayıp bağlı bulunduğu İstanbul Teknik Üniversitesi Rektör Yardımcısına sunmak,
  • e)  Engellilik alanında bilinç ve duyarlılık düzeyini artırmak için program ve projeler geliştirmek, seminer, konferans ve benzeri faaliyetler düzenlemek,
  • f)  Birimin görev ve faaliyet alanına giren konularda, konunun taraflarına yönelik yayın, doküman ve bilgilerin yer aldığı, engelli öğrencilerin sorunlarını ve isteklerini dile getirmelerine olanak sunan ve birimle iletişimini sağlayan erişilebilir bir web sitesi oluşturmak,
  • g)  Engellilik ve erişilebilirlik alanlarında alınan kararların ve belirlenen stratejilerin uygulanmasını denetlemek,
  • h)  Maddi güçlüğü bulunan engelli öğrencilerin öğrenimlerini sürdürmelerine yardımcı olacak gerekli araç ve gereçlerin temini yönünde çalışmalarda bulunmak,
  • i)  Farklı öğrenim yöntemlerini kullanan bireylere ilişkin metotlar ve erişilebilirlik çözümlerinin, uygun alanların ders ve eğitim programlarında yer verilerek yükseköğretim kurumları lisans programlarına alınması yönünde düzenlemeler yapıp, uygulanması için çalışmalar gerçekleştirmek,
  • j)  Tüm yükseköğretim öğrencilerinin adil ve doğru bir şekilde ölçme ve değerlendirmeye tabi tutulması gözetilerek, fırsat eşitliği ilkesi doğrultusunda engelli öğrencinin eğitim hayatına tam katılımını sağlamak adına; öğrencinin sınavlarla ilgili süre, mekân, materyal, asistan, okuyucu, yazıcı, işaretleyici gibi ihtiyaçlarına çözüm sunmak ve farklılıklara göre tedbirler almak, düzenlemeleri gerçekleştirmek üzere ilgili bölümlerle iş birliği yapmak, öğretim elemanlarına danışmanlık sağlamak,
  • k)  İstihdam olanakları ve mesleklere ilişkin bilgilendirici dokümanları ilgili birimlerin desteğiyle hazırlayarak engelli öğrencilere ulaştırılmasını sağlamak,
  • l)  Üniversite yerleşkelerinin ve yerleşkelerde bulunan yapılar ile açık alanların, sadece engelli öğrenciler için değil, herkes için sağlıklı, güvenli, ulaşılabilir ve erişilebilir hale getirilmesi yönünde çalışmalar yapmak.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler 

Hüküm Bulunmayan Haller 

MADDE 12 – (1) Bu yönergede hüküm bulunmayan hallerde, Engelli Öğrenci Birim Koordinatörlüğünün görüşünü alarak ilgili diğer mevzuat hükümleri ile senato ve ilgili birimlerin kurul kararları uygulanır. 

Yürürlükten Kaldırılan Yönerge 

MADDE 13 – (1) Bu yönergenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle, Üniversite Senatosunun 02.10.2009 tarih ve 506 sayılı toplantısında kabul edilen İstanbul Teknik Üniversitesi Engelli Öğrenci Danışma Birimi Yönergesi yürürlükten kaldırılmıştır. 

Yürürlük 

MADDE 14 – (1) İstanbul Teknik Üniversitesi Engelli Öğrenci Biriminin yapılanması ve çalışma esasları ile ilgili bu yönerge, İstanbul Teknik Üniversitesi Senatosu tarafından kabul edildiği tarihte yürürlüğe girer. 

Yürütme 

MADDE 15 – (1) Bu yönerge hükümlerini İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü yürütür.